Ertuğrul Müyesseroğlu

Merhaba arkadaşlar, bu yazımda pazarlama açısından jenerasyon (kuşak) farklılıklarını nasıl ele almanız gerektiğini tüm detaylarıyla sizlerle paylaşıyorum. 

Bu bağlamda X, Y ve Z Kuşağı ile birlikte Sessiz Kuşak, Baby Boomers ve Alfa Kuşakları hakkındaki bilgileride sizlerle paylaşıyor olucam.

Kuşaklar Nedir?

Kuşak, nesil ve jenerasyon kelimeleri belli bir tarih aralığında yaşayan/yaşamış ve yaşadığı dönem koşulları nedeniyle de farklı yaşam tarzlarına sahip olmuş olan insan topluluklarını birbirinden ayırabilmek için kullanılan kelimelerdir.

Kuşaklar belirlenirken ekseriyetle dünyada yaşanan siyasi, kültürel ve teknolojik kırılmalar belirleyici olmaktadır. Bunun yanında kuşak tanımlamalarının genel itibari ile batı kaynaklı kurumlar tarafından yapılıyor olması, batı kaynaklı yaşanan gelişmelerin bu tanımlamalarda belirleyici olmasına neden oluyor. Bu yüzden her ülke kendi toplumundaki kuşakları tanımlarken hem dünyada yaşanan kırılmaları hemde bu kırılmaların kendi ülkesindeki yansımalarını ve kendi ülkesinde yerel ölçekli yaşanan kırılmaları göz önünde bulundurmalıdır.

Kuşaklar ve Özellikleri Neden Önemli?

Pazarlama faaliyetlerinde ulaşılmak istenen kitlenin ihtiyaçlarını, beklentilerini ve davranışlarını analiz ederek pazarlama stratejisi oluşturmak oldukça önemlidir. Bu yüzden pazarlama faaliyetleri hedef kitlenin mensubu olduğu kuşağın özelliklerinden bağımsız bir şekilde yürütülmemelidir. Yürütülmesi durumunda ise pazarlama faaliyetlerinin belirlenmiş olan hedefin çok gerisinde kalacağını bilmemiz gerekir.

Gelin hep beraber kuşakları yakından inceleyelim.

Sessiz Kuşak (1925 – 1945)

Sessiz Kuşak, 1925 ila 1945 (20 yıl) yılları arasında doğanları temsil etmektedir. Bu kuşağın en yaşlı üyesi 95, en genç üyesi ise 75  yaşındadır. Genel nüfus içerisindeki sayıları maalesef hızla azalmaktadır. Çok azı aktif tüketici durumundadır. Birçok ihtiyaçlarını çocukları ve torunları yerine getirmektedir.

Birinci Dünya Savaşı ile Kurtuluş Savaşının toplumda yarattığı travma nın etkilerini yaşamış bi kuşaktır. O dönemde hemen hemen her ailede Gazi ve Şehit bulunmaktadır. Birçok çocuk maalesef bu dönemde yetimdir. Sessiz kuşak aynı zamanda yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk çocuklarıdır. Ülkemizde yaşanan devrimleri, çok partili hayata geçişi ve ilk demokratik seçimlere tanık olmakla beraber dünyayı sarsan büyük buhran ve ikinci dünya savaşı koşullarını bizzat yaşamışlardır. 

Baby Boomers Kuşağı (1946 – 1964)

Baby Boomers Kuşağı, 1946 ila 1964 (18 yıl) yılları arasında doğan insanları temsil etmektedir. Ülkemizde yaklaşık 10 milyon civarında Baby Boomers kuşağı mensubu bulunuyor. Bu kuşağın en büyük üyesi 74, en küçük üyesi ise 56 yaşındadır. Bu kuşağın baby boomers yani bebek patlaması adını almasının sebebi ikinci dünya savaşı sonrası savaşa katılan ülkelerin nüfus artırıcı politikaları sonucu çocuk doğum oranlarının aşırı derecede artmasından kaynaklanmaktadır. Bu dönemde yaklaşık 1 milyar çocuk dünyaya gelmiştir.

Ülkemiz ikinci dünya savaşına katılmamakla birlikte benzer bir süreci kurtuluş savaşından sonra yaşamıştır. Bu konunun ülkemizin kuruluşunun 10. yıl kutlamaları için yazılan 10. yıl marşında bulunan sözlere de yansıdığını görüyoruz. (10 yılda 15 milyon genç yarattık her yaşta) 

Baby Boomers Kuşağı Özellikleri

Baby Boomers Kuşağı yaş aralığı itibari ile emekli olmuş yaşlı insanlarımızdan oluşmaktadır. Bu kuşak mensuplarının büyük bölümü X ve Y Kuşağının anne babası, Z ve Alfa kuşaklarının ise dede ve ninesi durumundadır. Onların davranış özelliklerini anlayabilmek için yaşadıkları dönemi iyi analiz etmek gerekir. 

Büyük ekonomik zorlukların yaşandığı, köyden kentlere göçün arttığı, kimlik bunalımının hat safhada olduğu bir dönemde dünyaya gelen Baby Boomers kuşağının büyük bölümü ülkemizde gerçekleşen tüm askeri darbe ve ekonomik krizleri görmüş, 1950 Kore Savaşı ve 1974 Kıbrıs Barış harekatını bizzat yaşamıştır. Tüm bunların yanında 1961’den sonrada gurbetçi olarak başta Almanya olmak üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerine çalışabilmek için ilk gidenler yine Sessiz Kuşakla birlikte Baby Boomers kuşağıdır.

Baby Boomers Kuşağının Genel Özellikleri

Aşağıda belirlediğim başlıklara ait oranları ağırlıklı olarak ilgili kuşağın dönemin koşullarından ne kadar etkilenebileceğini örneklendirmek için sizlerle paylaşıyorum. Rakamların bilimsel bir dayanağı olmadığını belirtmek isterim. Örneklendirme yapabilmek için kendi gözlemlerime dayanarak sizler için hazırladım. Pazarlama faaliyetlerinde kuşakları değerlendirirken bu özelliklerin çok daha ötesinde detaylı analizler yapılması gerektiğini belirtmek isterim.

• Emek yoğun hayat biçimi: %90
• Disiplin: %90
• Adaptasyon sorunu: %90
• Teknoloji kullanımı: %20
• Savaş koşullarından etkilenmiş: %90
• Yokluk görmüş: %90
• Kanaatkarlık: %90
• Muhafazakarlık: %90
• Otoriter: %90
• Koruyucu: %90

X Kuşağı (1965 – 1979)

X Kuşağı, 1965 ila 1979 (14 yıl) yılları arasında doğan insanları temsil etmektedir. Ülkemizde yaklaşık 17 milyon X kuşağı mensubu bulunmaktadır. X kuşağının en büyük mensubunun yaşı 55, en küçüğünün yaşı ise 41’dir.

X Kuşağı Özellikleri

X Kuşağı yaş aralığı itibari ile aktif iş hayatının son dönemine yaklaşmış olan ağırlıklı olarak orta yaş ve üstü insanlarımızdan oluşmaktadır. X kuşağını ebeveyni olan Baby Boomers Kuşağı aşırı derecede etkilemiştir. X kuşağı aynı zamanda Y ve Z kuşağının ebeveyni durumundadır.

X Kuşağı, sanayileşmenin getirdiği hızlı kentleşme, şehir altyapısının yetersizlikleri ve gecekondulaşmanın zirve yaptığı bir dönemde yaşamıştır. Köylü nüfusun şehirlere uyum sağlayamaması ve şehir kültürü ile köy kültürünün uyuşmazlıkları, sağ sol çatışmalarının getirdiği güvensizlik ortamı ve bunun yanıda ayrılıkçı terör hareketlerinin ortaya çıkması yaşam tarzları üzerinde oldukça etkili olmuştur. Günümüzde X kuşağı mensupları gelişen teknolojiye ayak uydurmakta zorluk çekmekte ve teknoloji kullanımı konusunda Y Kuşağı mensuplarından destek almaktadır.

X Kuşağının Genel Özellikleri

• Emek yoğun hayat biçimi: %80
• Disiplin: %80
• Adaptasyon sorunu: %70
• Teknoloji kullanımı: %50
• Savaş koşullarından etkilenmiş: %90
• Yokluk görmüş: %70
• Kanaatkarlık: %70
• Muhafazakarlık: %80
• Otoriter: %50
• Koruyucu: %70

Y Kuşağı (1980 – 1999)

Y Kuşağı, 1980 ila 1999 (19 yıl) yılları arasında doğan insanları temsil etmektedir. Ülkemizde yaklaşık 25 milyon kişi Y kuşağına mensuptur. Bu kuşağın en yaşlı üyesi 40, en genç üyesi ise 21 yaşındadır. 

Y Kuşağının Özellikleri

Y Kuşağı için tam anlamıyla bir geçiş kuşağıdır diyebiliriz. Sanayileşmenin yavaşladığı hizmet sektörünün büyüdüğü, özgürlüklerin ve kadın istihdamının arttığı bir dönemde dünyaya gelmişlerdir. Bu kuşak yine internet alt yapısının bulunmadığı dönem ile bulunduğu dönemi aktif bir şekilde deneyimleme şansına sahip olmuştur. Aynı şekilde iki kutuplu dünyanın sona erdiğine tanık olmuş öncesi ve sonrasını hakkında bir fikri bulunmaktadır. Yine ülkemizde ortaya çıkan ayrılıkçı terör örgütünün eylemleri bu kuşağın mensuplarını oldukça fazla etkilemiştir. Günümüzde iş gücünün büyük bölümünü Y kuşağının mensupları oluşturmaktadır. Bu yüzden hem gelir sahibi hemde tüketici konumundadırlar. Bu kuşağın büyük bölümü aynı zamanda evli ve çocuk sahibi genç ebeveyn durumundadır.

Y Kuşağının Genel Özellikleri

• Emek yoğun hayat biçimi: %50
• Disiplin: %60
• Adaptasyon sorunu: %20
• Teknoloji kullanımı: %90
• Savaş koşullarından etkilenmiş: %50
• Yokluk görmüş: %40
• Kanaatkarlık: %40
• Muhafazakarlık: %60
• Otoriter: %30
• Koruyucu: %60

Z Kuşağı (2000 – 2013)

Z Kuşağı aynı zamanda milenyum kuşağı olarakta adlandırılmaktadır. 2000 ila 2013 (13 yıl) yılları arasında doğanlar z kuşağı olarak adlandırılıyor. Ülkemizde yaklaşık 17.3 milyon genç Z kuşağı üyesidir. Bu kuşağın en yaşlı üyesi 20, en genç üyesi ise 7 yaşındadır.

Z Kuşağının Özellikleri

Z kuşağı mensuplarını kendinden önceki diğer kuşaklardan ayıran en büyük özellik internetin olmadığı bir dünyayı bilmemeleridir. Yaşları gereği şu an için işgücüne katılım oranları oldukça düşüktür. Z kuşağı iletişim teknolojilerinin pik yaptığı bir dönemde dünyaya geldiği için aradıkları herhangi bir bilgiye rahatlıkla ulaşabilmektedir. Bu açıdan bakıldığında da kendinden önceki kuşaklara nazaran çok daha avantajlı bir dönemde dünyaya geldiklerini söyleyebiliriz. Bu kuşağın aynı zamanda televizyon izleme oranının Y kuşağına göre oldukça az olduğunu fakat sosyal medya kullanımının çok yüksek olduğunu görmekteyiz.

Z Kuşağının Genel Özellikleri

• Emek yoğun hayat biçimi: %20
• Disiplin: %30
• Adaptasyon sorunu: %10
• Teknoloji kullanımı: %90
• Savaş koşullarından etkilenmiş: %20
• Yokluk görmüş: %20
• Kanaatkarlık: %20
• Muhafazakarlık: %30
• Otoriter: %10
• Koruyucu: %40

Z Kuşağı hakkında daha detaylı bilgi edinebilmek için “Z Kuşağı Nedir ve Kimlerden Oluşur?” başlıklı blog yazımdan faydalanabilirsiniz.

Alfa Kuşağı (2013 – ∞)

Alfa Kuşağı, 2014’den sonra dünyaya gelen insanları kapsamaktadır. Henüz bu kuşak için net bir sınır belirlenmiş değildir. Bu yüzden her sene sayıları artmaya devam etmektedir. Ülkemizde yaklaşık 9 milyon civarı Alfa kuşağı mensubu insan bulunmaktadır. Bu kuşağın en büyük üyesi 6, en küçük üyesi ise henüz 1 günlüktür.

Alfa Kuşağının Özellikleri

Alfa kuşağı mensuplarının mobil teknolojilerin zirve yaptığı dönemde dünyaya geldiklerini söyleyebiliriz. Henüz yaşları çok küçük olmasına rağmen ailelerin artan alım güçleri sayesinde büyük bölümünün mobil akıllı cihazlara rahatlıkla erişebildiklerini biliyoruz. Bu kuşağın abla ve abilerinin Z Kuşağı olması yine teknolojiye erişimlerini kolaylaştırıyor diyebiliriz. Z kuşağı gibi çok az televizyon seyretmekle birlikte mobil cihaz kullanımlarının çok yüksek olduğu görülmekte.

Alfa Kuşağının Genel Özellikleri

Alfa Kuşağı henüz bebek ve çocuklardan oluştuğu için aşağıda sizinle paylaştığım oranları bu gözle yorumlamalısınız.

• Emek yoğun hayat biçimi: %5
• Disiplin: %20
• Adaptasyon sorunu: %5
• Teknoloji kullanımı: %90
• Savaş koşullarından etkilenmiş: %20
• Yokluk görmüş: %20
• Kanaatkarlık: %15
• Muhafazakarlık: %10
• Otoriter: %10
• Koruyucu: %10

Teşekkürler

Arkadaşlar yazılarım hakkında olumlu yada olumsuz görüşlerinizi yorum kısmına bırakacağınız mesajlarınızla bana ulaştırırsanız çok memnun olurum. Yapacağınız yorumlar ile daha kaliteli içerikler üretmeme katkı sağladığınız için şimdiden teşekkür ederim.