Ertuğrul Müyesseroğlu

Merhaba arkadaşlar, bu yazımda yeni medya ile ilgili en çok merak edilen konulara yer verdim. Umarım benim yazarken aldığım zevki siz de okurken alırsınız.

Medya Nedir?

Bilgi ve içeriğin insan topluluklarına aynı anda aktarılmasını sağlayan tüm görsel ve işitsel araçlara “Medya” denmektedir.

İnsanlar medya vasıtası ile tüm dünyada yaşanan gelişmelerden ve üretilen bilgiden haberdar olur. Medya kavramı ise günümüzde Yeni Medya ve Geleneksel Medya olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Geleneksel Medya Nedir?

Son çeyrek yüzyılda hızla gelişen teknoloji sayesinde çeşitlenen iletişim araçları ile birlikte bazıları asırlardır kullanılan yazılı ve görsel medya araçlarının geleneksel olarak adlandırılmasına sebep olmuştur.

Geleneksel olarak kabul edilen medya araçlarının içerisinde gazete, dergi, radyo ve televizyon gibi tek kanallı ve daha çok propaganda için kullanılan medya organları bulunur.

Yeni Medya Nedir?

İnternet bağlantısı olan çevrimiçi herhangi bir akıllı cihaz ile (Bilgisayar, Akıllı Telefon, Tablet) yer ve mekandan bağımsız olarak erişilebilen sanal ortama “Yeni Medya” diyoruz. Yeni medya tamamen dijital bir alan olup ortamda bulunanlara yüksek iletişim ile çift taraflı etkileşim olanağı sunar.

Yeni Medya İle Geleneksel Medyanın Farkları

Yeni medya internet alt yapısını kullanması nedeniyle geleneksel medyaya göre oldukça farklıdır. Bu farkların daha iyi anlaşılabilmesi için yeni medyanın getirdiği avantaj ve risklere bakmamız yeterli olacaktır.

Yeni Medyanın Avantajları

• • Yeni medya’da maliyetler düşüktür. İnternet bağlantısı olan herkes blog, sosyal medya vb kanalları kullanarak yayın yapabilir.

• • Yeni medya çift kanallıdır. Böylelikle üretici ve tüketici birbirini etkileme olanağına eşit ölçüde sahiptir. Yeni medya kullanıcıları yapılan bir habere yada reklama anında yorum yapabilir.

• • Yeni medya’da reklamlarınızı istediğiniz hedef kitleye rahatlıkla ulaştırabilmeniz mümkün. Reklamlarınızda yaş, cinsiyet, şehir, ilgi alanı, anahtar kelime gibi birçok hedefleme kriterini kullanabiliyorsunuz.

• • Yeni medya’da yaptığınız hataları hızla telafi edebilirsiniz. Hatalı bir haber mi yaptınız? geleneksel medya olduğu gibi bu hatayı düzeltmeniz için ertesi günü beklemeniz gerekmez.

• Dünya’da yaşanan gelişmelerden anlık olarak haberdar olabilirsiniz. Üstelik bunun için TV karşısında haber saatinin gelmesini beklemeniz gerekmez.
• Yeni medya kanallarına erişimin düşük maliyetli ve kolay olması kişisel markalaşma çalışmalarını olumlu yönde etkilemektedir.

Yeni Medyanın Riskleri

Yeni medyanın birçok avantajı olmakla beraber bazı ciddi riskleri de bulunmaktadır. Birazda bu risklere değinelim.

Hızla gelişen teknolojiye günümüzde en iyi ayak uydurabilenlerimiz hiç şüphesiz ki Z Kuşağına (2000 sonrası doğanlar) mensup olduğunu söylediğimiz gençlerdir. Fakat henüz konuşma becerisi dahi kazanamamış çocukların bile yeni medya araçlarını kullanmayı yetişkinlerden çok daha iyi becerebildiğini gözlemliyoruz.

Bunun yanında birçok yetişkin ise ağırlıklı olarak geleneksel medya araçlarına hakimken, yeni medya araçlarına kavrayıp kullanmakta zorlanmaktadır. Olaya toplumsal açıdan baktığımızda etkileşime bu kadar açık bir kanalda yetişkinlerin kontrolünün nispeten zayıf olması gençlerin bu mecrada savunmasız birer hedef haline gelebilmesinin önünü açmaktadır.

Bu konuda henüz yeterli farkındalığa sahip olmayan çocuk ve gençler, uyuşturucu satıcılarının, çocuk istismarcılarının ve hatta kadın ve insan tacirlerinin tuzağına kolaylıkla düşebilmektedir. Bu yüzden ailelerin yeni medya konusunda oldukça bilinçli, dikkatli ve iyi birer medya okuryazarı olması gerekir. Ancak böylelikle geleceğimiz olan çocuklarımızı yeni medyanın sakıncalarından koruyabiliriz.

Z Kuşağı hakkında daha detaylı bilgi için “Z Kuşağı Nedir ve Kimlerden Oluşur?” başlıklı blog yazımdan faydalanabilirsiniz.

Yeni Medya Okuryazarlığı

Yeni medya okuryazarlığı, sanal ortamda paylaşılan haber, reklam, video vb iletilere ulaşabilme, anlama, yorumlama ve başkaları ile paylaşabilme bilgisi olarak tanımlanabilir.

Medya okuryazarlığı bilgisi kişi de ne kadar yüksek ise, kişi yeni medya araçları ile paylaşılan iletinin hangi amaçla üretilip sunulduğunu o derece ayırt edebilmektedir. Bilinçli bir medya okuryazarı olan kişi yeni medya kanalıyla maruz kalabileceği dezenformasyon amaçlı bilgi ve iletilerden kendini koruyarak yeni medyayı yetkin bir şekilde kullanabilir.

Türkiye’de Yeni Medya Alışkanlıkları

Türkiye’de ki yeni medya alışkanlıklarını anlayabilmemiz için We Are Social’in hazırladığı dijital kullanım alışkanlıkları raporuna bakabiliriz.

We Are Social’in 2017 araştırmasına göre;

• • Türkiye’de 48 milyon internet ve 70.91 milyon mobil hat kullanıcısı bulunuyor.

• • İnternet kullanıcı sayısı bir önceki yıla göre %4 (2 milyon kişi) artış göstermiş

• • Dijital içeriğe ulaşımda %75 akıllı telefonlar, %51 bilgisayarlar, %17 tabletler, %5 internet bağlantısı olan TV’ler, %5 giyilebilir teknolojiler ve son olarak %1 e-kitap okuyucular tercih edilmiş.

• • Cihaz bazlı internette geçirilen süreler; Bilgisayar ve tabletlerde 6 saat 46 dk, mobil telefonlarda 2 saat 59 dk, internet bağlantısı olan TV’ler de 2 saat 14 dk

• • İnternet kullanıcılarının %55’i hergün, %24’ü her hafta, %12’si her ay video izliyor.

• • Ülkemizin günlük sosyal medya ortalaması 3 saat 1 dk.

• • En çok kullanılan sosyal medya siteleri youtube, facebook, instagram, twitter, linkedin

• • En çok kullandığımız mesajlaşma uygulamaları WhatsApp, FB Messenger, Skype

• • Akıllı cihazlarımıza en çok WhatsApp, Facebook, FB Messenger, Instagram ve Snapchat uygulamalarını indiriyoruz. (Sensor Tower Araştırması)

• • Ençok ziyaret ettiğimiz 5 haber sitesi ise Sabah, Ensonhaber, Haber7, Hürriyet ve Milliyet

• En çok alışveriş yaptığımız 5 e-ticaret sitesi ise Hepsiburada, Gittigidiyor, N11, Sahibinden ve Yemeksepeti

Yeni Medyanın Geleceği

İnternet kullanımının her geçen gün arttığı günümüzde küresel bir yıkımla karşılaşmadığımız taktirde tüm rapor ve araştırmalar yeni medya ortamının hızla büyümeye devam edeceğini gösteriyor. 7.6 milyarlık insan nüfusunun neredeyse yarısı olan 3.77 milyarı internet kullanıcısı durumunda, gelecek dönemde mevcut kullanıcıların niteliklerinin artacağı ve yeni internet kullanıcılarının ekleneceğini düşünmek yanlış olmaz.

İnsan faktörünün dışında gelişen teknoloji ile birlikte yeni medya araçlarının da çeşitlendiğini göreceğiz. Sanal gerçeklik, giyilebilir teknolojiler, yapay zeka ve nesnelerin interneti gibi bugün konuşulan ve kısmen hayatımıza girmeye başlayan teknolojiler yakan zamanda akıllı telefonlar gibi hayatımızın bir parçası haline gelecek gibi gözüküyor.

Yeni Medya Terimleri

Yeni medya ile birlikte doğal olarak bu medyaya uygun yeni terimlerde hayatımızda yer etmeye başlıyor. Hepimizin sıklıkla kullandığı birkaç terimi hafızamızı tazelemek için szilerle paylaşıyorum.

• Arama Motoru
• Takipçi
• Wifi, 3G, 4.5G
• Trend
• E-Posta
• Mobil Uygulama
• Yapay Zeka
• Sanal Gerçeklik
• Profil
• Dijital Reklam
• Dijital Pazarlama
• Tıklama
• E-Ticaret
• E-Sözlük
• Blog
• Blogger
• Fenomen
• Sosyal Medya
• Vatandaş Gazeteciliği

Yeni Medya Araçları

Dergi, gazete ve tv gibi geleneksel medya araçlarının işlevlerinin yanında karşılıklı etkileşim olanağını sunan internet mecralarına yeni medya araçları diyoruz. Bunları Sosyal medya, haber ve blog siteleri olarak düşünebilirsiniz.

Yeni Medya İş Olanakları

İnternet trafiğinin artması ve e-ticaret sektörünün hızla büyümesi yeni medya uzmanlarına olan talebi arttırdı. Üstelik yeterli sayıda  uzmanın olmaması yeni medya uzmanlığının geleceğin en parlak meslekleri arasında olmasını sağlıyor.

Peki yeni medya uzmanlıkları neler? birazda bunlara göz atalım.

• • SEO Uzmanı

• • Google Ads Uzmanı

• • AdWords Uzmanı

• • SEM Uzmanı

• • Sosyal Medya Uzmanı

• • İnternet Sitesi Editörü

• • Dijital Pazarlama Uzmanı

• • Dijital Pazarlama Danışmanı

• • Web Tasarım Uzmanı

• • Web Programlama Uzmanı

• White Hat Hacker

İnternet Gazeteciliği

Dünya’da ve ülkemizde yeni medyanın en çok etkilediği geleneksel medya organı yazılı basın yani gazeteler oldu. Tüm Dünya’da birçok basılı yayın organı olan gazetenin baskıya son verip sadece internet’de yayın yapmaya başladığını görüyoruz.

Basılı yayın organlarının internet gazeteciliğine yönelmesinin en büyük sebebi basılı yayının maliyeti ile basılı yayınlara olan ilginin her geçen gün azalması oldu. Şunu unutmamalıyız ki günümüzde hiçbir okuyucu gündemi 1 gün geriden takip etmek zorunda değil.

Bunun yanında internet gazeteciliğinin bazı dezavantajları da bulunmaktadır. Maalesef internet’de yayılan her bilginin doğru olup olmadığının teyidinin alınması gerekiyor. İnternet üzerinde sıkça yapılmakta olan algı operasyonları ve dezenformasyonları filitrelemeden yapılan haberler internet gazeteciliğinin itibarını zedeleyip güvenini azaltmaktadır.

Yurttaş Gazeteciliği

Yurttaş gazeteciliği, profesyonel gazetecilik eğitimi almamış halkın gündelik yaşantısı esnasında bizzat tanık olduğu olayları elindeki mobil cihazlar vasıtasıyla haber haline getirip yaymasına diyoruz. Yurttaş gazeteciliği, vatandaş, halk ve sokak gazeteciliği olarak da adlandırılmaktadır.

Yurttaş gazeteciliğinin en büyük artısı profesyonel bir habercinin bulunmadığı noktalarda herhangi bir şekilde devreye girebilmesidir. En büyük eksisi ise mesleki bir etik kuralının olmayıp teyide muhtaç olmasıdır. Bu yüzden suistimale açık bir yapıya sahiptir.

Yeni Medya ve Etik

Yeni medya aracılığı ile paylaşılan bilgilerin teyide ihtiyacı olduğundan sıklıkla bahsettik. İnternet ortamında dezenformasyon amaçlı yapılan paylaşımları, üreten ve dolaşıma sokan kaynağı tespit edebilmekse oldukça zor. Bu noktada bilgiyi üreten ve dolaşıma sokan bireyin sahip olduğu etik ve ahlaki vasıflar önem kazanıyor. Bu vasıflarda bireyden bireye farklılık gösterdiği için bu mecrada oldukça dikkatli olmak gerekiyor.

Yeni Medya İle İlgili Filmler

Yeni medyanın artan popülaritesinden yararlanmak isteyen film yapımcıları yeni medyayı konu alan birçok başarılı sinama filmini izleyenlerle buluşturdu. Bunlardan birçoğunu muhtemelen izlediniz. Fakat ben izlememiş olanlara bir fikir vermesi amacıyla muhakkak izlemenizi önerdiğim 6 filmi sizlerle paylaşacağım. Bu filmler yeni medyanın daha çok insanlar üzerinde oluşabilecek negatif sonuçları üzerinde duruyor.

Yeni Medya Konulu 6 Film

• • The Truman Show (Truman Şov)

• • The Social Network (Sosyal Ağ)

• • Panic Button (Panik Butonu)

• • Disconnect (Sanal Hayatlar)

• • Untraceable (Öldür.com)

• Her (Aşk)

Sonuç

Hepimiz değişime ayak uydurmalıyız.

Teşekkürler

Arkadaşlar yazılarım hakkında olumlu yada olumsuz görüşlerinizi yorum kısmına bırakacağınız mesajlarınızla bana ulaştırırsanız çok memnun olurum. Yapacağınız yorumlar ile daha kaliteli içerikler üretmeme katkı sağladığınız için şimdiden teşekkür ederim.